Ben je ooit wakker geworden en voelde je je duizelig, alsof de kamer om je heen draait? Dan heb je misschien te maken gehad met Benigne Paroxismale Positieduizeligheid, ook wel bekend als BPPD. Deze aandoening is een van de meest voorkomende oorzaken van duizeligheid en kan behoorlijk beangstigend zijn, vooral als je niet weet wat er aan de hand is. In deze blog gaan we dieper in op wat BPPD is, de symptomen, oorzaken, en wat je kunt doen om ermee om te gaan.
1. Wat is BPPD?
BPPD staat voor Benigne Paroxismale Positieduizeligheid. Het is een stoornis van het evenwichtsorgaan in het binnenoor. “Benigne” betekent goedaardig, wat aangeeft dat de aandoening niet levensbedreigend is. “Paroxismaal” verwijst naar de plotselinge aanvallen van duizeligheid die optreden, en “Positie” geeft aan dat deze aanvallen worden uitgelokt door specifieke veranderingen in de positie van het hoofd.
Symptomen van BPPD
De belangrijkste symptomen van BPPD zijn:
• Duizeligheid: Een plotseling, intens gevoel van draaien of duizeligheid, vaak uitgelokt door specifieke bewegingen van het hoofd.
• Balansproblemen: Gevoel van onbalans of wankelheid.
• Misselijkheid: In sommige gevallen kan de duizeligheid misselijkheid veroorzaken.
• Nystagmus: Onwillekeurige, snelle oogbewegingen die vaak voorkomen tijdens een duizeligheidsaanval.
Deze symptomen kunnen enkele seconden tot enkele minuten aanhouden en komen vaak in aanvallen voor.
Oorzaken van BPPD
In het binnenoor bevinden zich kleine kristallen van calciumcarbonaat, ook wel otoconia genoemd. Bij BPPD raken deze kristallen los en verplaatsen zich naar een van de halfcirkelvormige kanalen van het binnenoor. Dit veroorzaakt abnormale bewegingen van de vloeistof in het kanaal wanneer je je hoofd beweegt, wat leidt tot de duizeligheid en desoriëntatie die kenmerkend zijn voor BPPD.
Waarom deze kristallen losraken, is niet altijd duidelijk. Mogelijke oorzaken zijn:
• Leeftijd: BPPD komt vaker voor bij oudere volwassenen.
• Hoofdletsel: Trauma aan het hoofd kan de kristallen verstoren.
• Langdurige bedrust: Bijvoorbeeld na een operatie of bij ziekte.
• Andere oorzaken: Soms is er geen duidelijke reden en kan het spontaan optreden.
2. Diagnose en behandeling
De diagnose BPPD wordt meestal gesteld op basis van de symptomen en een lichamelijk onderzoek. Een veelgebruikte test is de Dix-Hallpike-manoeuvre, waarbij de arts specifieke hoofdbewegingen gebruikt om duizeligheid en nystagmus uit te lokken.
De behandeling van BPPD bestaat voornamelijk uit manoeuvres om de kristallen terug naar hun oorspronkelijke positie te verplaatsen. De meest bekende is de Epley-manoeuvre. Deze behandeling kan vaak de symptomen snel verlichten. Soms worden ook oefeningen zoals de Brandt-Daroff-oefeningen aanbevolen om de symptomen te beheersen.
In onderstaande video wordt de werking van het Epley manoeuvre uitgelegd.
Bij het diagnosticeren van Benigne Paroxismale Positieduizeligheid (BPPD) is het belangrijk om andere aandoeningen uit te sluiten die vergelijkbare symptomen van duizeligheid en evenwichtsproblemen kunnen veroorzaken. Deze andere aandoeningen, ofwel differentiaaldiagnoses, kunnen zijn:
1. Ziekte van Ménière: Dit is een aandoening van het binnenoor die ook gepaard gaat met duizeligheid, maar vaak vergezeld gaat van oorsuizen (tinnitus), gehoorverlies en een vol gevoel in het oor. Aanvallen van de ziekte van Ménière duren meestal langer dan bij BPPD.
2. Vestibulaire neuritis: Een ontsteking van de vestibulaire zenuw, die kan leiden tot ernstige duizeligheid, misselijkheid en evenwichtsproblemen, maar zonder gehoorverlies. De symptomen kunnen dagen tot weken aanhouden.
3. Labyrintitis: Een ontsteking van het binnenoor die zowel duizeligheid als gehoorverlies kan veroorzaken. Deze aandoening kan het gevolg zijn van een virale of bacteriële infectie.
4. Migraine-gerelateerde duizeligheid (vestibulaire migraine): Mensen met migraine kunnen ook duizeligheidsaanvallen ervaren, die gepaard kunnen gaan met of zonder hoofdpijn. Deze duizeligheid kan enkele minuten tot uren duren.
5. Centrale oorzaken: Duizeligheid kan ook het gevolg zijn van centrale neurologische oorzaken, zoals een beroerte, multiple sclerose, of een hersentumor. Deze aandoeningen kunnen gepaard gaan met andere neurologische symptomen zoals dubbelzien, zwakte of coördinatieproblemen.
6. Cervicogene duizeligheid: Duizeligheid die het gevolg is van problemen in de nek, zoals cervicale spondylose of whiplash. Bewegingen van de nek kunnen de symptomen verergeren.
7. Orthostatische hypotensie: Een plotselinge bloeddrukdaling bij het opstaan, wat kan leiden tot duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd.
8. Perilymfe fistel: Een scheur of lekkage tussen het midden- en binnenoor, wat kan leiden tot duizeligheid, gehoorverlies en oorsuizen, vaak als gevolg van hoofdtrauma of barotrauma.
9. Psychogene duizeligheid: Duizeligheid die verband houdt met psychische aandoeningen zoals angst of paniekstoornissen. Dit type duizeligheid kan moeilijk te onderscheiden zijn van organische oorzaken.
10. Cardiovasculaire oorzaken: Hartritmestoornissen of andere hartaandoeningen kunnen ook duizeligheid veroorzaken, vooral als de bloedtoevoer naar de hersenen verminderd is.
Het is cruciaal voor ons om een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek te doen en soms aanvullende diagnostische tests uit te voeren om BPPD van deze andere aandoeningen te onderscheiden en een passende behandeling te bieden. Indien wij vermoeden dat er meer aan de hand is, zullen wij u doorverwijzen naar uw huisarts.
3. Hoe ga je om met BPPD?
Hoewel BPPD beangstigend kan zijn, zijn er manieren om ermee om te gaan en de symptomen te minimaliseren:
• Vermijd plotselinge bewegingen: Probeer langzame, gecontroleerde bewegingen te maken met je hoofd.
• Slaap met je hoofd licht omhoog: Dit kan helpen om de kans op aanvallen tijdens de nacht te verminderen.
• Voer regelmatig oefeningen uit: Oefeningen zoals de Brandt-Daroff-oefeningen kunnen helpen om de symptomen onder controle te houden.
Conclusie
BPPD is een veelvoorkomende en vaak goed te behandelen oorzaak van duizeligheid. Hoewel de symptomen vervelend kunnen zijn, is het geruststellend om te weten dat de aandoening goedaardig is en er effectieve behandelingen beschikbaar zijn. Als je vermoedt dat je BPPD hebt, is het belangrijk om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling. Met de juiste aanpak kun je de symptomen beheersen en je evenwicht weer terugvinden.
