Hielspoor en fasciitis plantaris, wat is het en wat kan je er aan doen?

Wat is Hielspoor?

Hielspoor is een benige uitgroei aan de onderkant van het hielbeen (calcaneus). Deze uitgroei ontstaat door een langdurige overbelasting van de voet, wat leidt tot een opeenhoping van calcium aan de onderkant van het hielbeen. Hoewel hielspoor op zichzelf meestal geen pijn veroorzaakt, gaat het vaak gepaard met fasciitis plantaris, een ontsteking van de peesplaat (fascia plantaris) die de hiel met de voorvoet verbindt. 

De prevalentie van hielspoor ligt vrij hoog en kan een grote impact hebben op het leven van deze personen. De pijn kan zeer belemmerend zijn waardoor deelname aan dagelijkse activiteiten (werk, hobby's, sport etc.) moeilijk wordt. Vandaar het belang van een goede behandeling om van deze klacht af te komen.

1. Mogelijke oorzaken van Hielspoor

Hielspoor ontstaat door herhaalde of langdurige spanning en belasting op de peesplaat van de voet. De belangrijkste oorzaken zijn:

Overbelasting: Langdurig staan, lopen of rennen kan leiden tot overmatige spanning op de peesplaat.

Onjuist schoeisel: Schoenen met onvoldoende ondersteuning of demping kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van hielspoor.

Overgewicht: Extra gewicht legt meer druk op de voet, wat de kans op hielspoor vergroot.

Abnormale voetstructuur: Platvoeten of een hoge voetboog kunnen bijdragen aan een ongelijke verdeling van het gewicht over de voet.

Veroudering: Naarmate men ouder wordt, verliest de peesplaat haar elasticiteit, wat het risico op ontsteking en hielspoor verhoogt.

2. Symptomen van Hielspoor

De symptomen van hielspoor zijn gelokaliseerd rond de hiel en kunnen variëren in intensiteit. Veelvoorkomende symptomen zijn:

- Pijn in de hiel: Dit is meestal het meest uitgesproken bij de eerste stappen in de ochtend of na  rustperiodes.
-  Ontsteking en zwelling: Rondom de hiel kan een lichte zwelling en roodheid optreden.
- Stijfheid: Vooral na langdurig zitten of liggen kan de voet stijf aanvoelen.

3. Diagnose 

Bij het stellen van de diagnose is het van belang dat wij als fysiotherapeuten een uitgebreid vraaggesprek voeren. Het is belangrijk om te weten wat jouw dagelijkse bezigheden zijn, sta je veel, loop je veel, wat voor soort schoenen draag je, etc. Zijn er veranderingen geweest in de belasting op de voeten die kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van hielspoor? 

Verder zullen wij u vragen naar de locatie van de pijn, wanneer treedt de pijn op? Hoe intens is de pijn etc. Door middel van palpatie naar het pijnpunt zullen we dan de exacte plaats lokaliseren en zo ook kunne bepalen of we effectief te maken hebben met hielspoor of een andere aandoening die pijn aan de hiel kan veroorzaken. Vb. Calcaneus stressfractuur, achillespees ontsteking, Tarsaal tunnel syndroom, fat pad atrofie,.. om er enkele te noemen. 

Ook diagnostische hulpmiddelen zoals echografie kunnen helpen bij het diagnosticeren van hielspoor. Bovendien kan op deze manier de exacte locatie bepalen maar helpt ook bij het maken van het onderscheid tussen hielspoor en andere aandoeningen. 

4. Behandeling en preventie

Er zijn verschillende effectieve behandelingsopties voor hielspoor, variërend van thuiszorg tot medische interventies:

Rust en ijs: Vermijd activiteiten die de pijn verergeren en leg ijs op de aangedane hiel om ontsteking te verminderen.

Rekoefeningen: Het rekken van de peesplaat en de kuitspieren kan helpen om de spanning op de hiel te verminderen.

- Schoeisel of inlegzolen: Draag goed passende schoenen met voldoende ondersteuning en demping. Inlegzolen of orthopedische steunzolen kunnen extra ondersteuning bieden om de druk weg te nemen van de pijnlijke gebieden.

Medicatie: Pijnstillers en ontstekingsremmende medicijnen kunnen de pijn en ontsteking verminderen.

- Shockwave therapie (zie foto): ook bekend als extracorporeal shock wave therapy (ESWT), is een niet-invasieve behandelmethode die vaak wordt gebruikt om chronische pijn en aandoeningen van het bewegingsapparaat te behandelen, zoals hielspoor, peesontstekingen en tendinopathieën. De therapie bestaat uit het toedienen van pulserende akoestische golven aan het aangetaste gebied die de verkalkingen bij hielspoor zullen oplossen.

- Zware en langzame kracht training: Indien de eerste strategiën niet voldoende verlichting veroorzaken is het aan te raden om versterkende oefeningen te doen met zware gewichten die langzaam worden uitgevoerd. Het doel hiervan is het geleidelijk opbouwen van de kracht en de veerkracht van de fascia plantaris en de omliggende spieren. 

- Injecties: In sommige gevallen kunnen corticosteroïde-injecties worden gegeven om ontsteking en pijn te verminderen.

- Chirurgie: Als alle andere behandelingen falen, kan een operatie overwogen worden om de benige uitgroei te verwijderen. Dit is echter zelden nodig.

De nadruk bij het behandelen van hielspoor ligt op voorlichting, rekoefeningen, ondersteunende maatregelen en, indien nodig, intensievere trainingsschema's. Belangrijk bij het behandelen van hielspoor is, dat ook de onderliggende oorzaken worden aangepakt. Zo kunnen we resultaat op lange termijn behouden. 

Preventieve maatregelen:

Het voorkomen van hielspoor is vaak een kwestie van het nemen van enkele eenvoudige maatregelen:

Draag geschikte schoenen: Kies voor schoeisel dat goede ondersteuning en demping biedt.
Rek en strek regelmatig: Zorg voor regelmatige rekoefeningen om de peesplaat en kuitspieren flexibel te houden.
- Vermijd overbelasting: Bouw fysieke activiteiten geleidelijk op om overbelasting te voorkomen.
- Onderhoud een gezond gewicht: Dit vermindert de belasting op de voeten.

5. Conclusie

Hielspoor kan een vervelende en pijnlijke aandoening zijn, maar met de juiste behandeling en preventieve maatregelen is het goed te beheersen. Door aandacht te besteden aan de oorzaken en tijdig in te grijpen bij de eerste symptomen, kunnen veel mensen de pijn en beperkingen van hielspoor aanzienlijk verminderen of zelfs helemaal voorkomen.

Heb je vragen of herken jij je klachten en wil je graag een afspraak maken voor een behandeling? Neem dan contact op met ons: 06-46451839/ praktijk@fysioelswout.nl